Gezag, custody en internationaal verhuizen

In haar artikel besteedde zij onder meer aandacht aan de vraag hoe je in Nederland gezag verkrijgt. In onze internationale praktijk krijgen wij met regelmaat vragen over grensoverstijgende vraagstukken met betrekking tot ouderlijk gezag of voogdij. In dit artikel ga ik in op de verschillen tussen de Nederlandse begrippen en de begrippen die veelvuldig in het buitenland worden gebruikt. Ook bespreek ik wat een verhuizing naar Nederland of het buitenland betekent voor het verkregen gezag of de voogdij.

In het kort: wat is ouderlijk gezag en hoe verkrijg je gezag in Nederland?

Als u het ouderlijk gezag heeft, bent u verantwoordelijk voor de verzorging en opvoeding van uw kind. U mag als met gezag belaste ouder o.a. het vermogen van uw kind beheren en rechtshandelingen verrichten, maar ook beslissingen nemen over medische behandelingen, schoolkeuzes en verhuizingen.

De moeder waaruit het kind wordt geboren heeft automatisch (“van rechtswege”) het ouderlijk gezag over het kind. De vader of duomoeder verkrijgt dit recht automatisch als hij of zij gehuwd is of een geregistreerd partnerschap heeft met de geboortemoeder. Voor een duomoeder geldt dat de (bekende) donor het kind niet mag hebben erkend.

Als een kind buiten het huwelijk of geregistreerd partnerschap wordt geboren, kan het gezamenlijk gezag bij de rechtbank worden aangevraagd. De duomoeder of vader moet het kind wel hebben erkend (dat gebeurt bij de gemeente), bijvoorbeeld bij de aangifte van geboorte van het kind.

Gaan ouders uit elkaar en hebben zij samen het gezamenlijk gezag dan behouden ouders in beginsel beiden het ouderlijk gezag.

Heeft iemand anders dan de ouders het gezag over de kinderen, dan is er sprake van voogdij.

Buitenlandse begrippen voor gezag en voogdij

In de praktijk ontstaan met regelmaat misverstanden over de vertaling van de begrippen gezag en voogdij naar het Engels. Alle minderjarige kinderen staan in Nederland onder ouderlijk gezag (parental authority/responsibility) of voogdij (guardianship). Er is sprake van ouderlijk gezag als de ouders verantwoordelijk zijn voor de verzorging en opvoeding. Van voogdij is sprake in geval iemand anders dan de ouder(s) het gezag uitoefent.

In het buitenland komt het begrip custody veelvuldig voor. Custody kent veel overeenkomsten met ‘gezag’, maar de betekenis is niet volledig hetzelfde, wat het in de praktijk onduidelijk maakt. In het buitenland wordt er onderscheid gemaakt tussen legal custody en physical custody. Legal custody houdt in dat een ouder alle belangrijke beslissingen over het kind mag nemen, zoals de schoolkeuze, medische behandelingen en de geloofsovertuiging. Physical custody houdt in dat een ouder het recht heeft het kind te huisvesten, verzorgen, op te voeden en de dagelijkse beslissingen mag nemen ten aanzien van het kind. In Nederland wordt dit onderscheid niet gemaakt en kennen we deze ‘uitgeklede’ vormen van gezag niet. Een vergelijking is daarom lastig te maken.

Gezag of voogdij in het buitenland: verhuist het gezag of de voogdij mee naar Nederland?

Ieder land kent zijn eigen regels voor van het verkrijgen van ouderlijk gezag. Als u in het buitenland van rechtswege het ouderlijk gezag heeft verkregen, maar had u geen geregistreerd partnerschap/huwelijk met de moeder, dan behoudt u bij een verhuizing naar Nederland het ouderlijk gezag. Heeft u in het buitenland geen gezag verkregen, maar zou u in Nederland wél van rechtswege het ouderlijk gezag hebben, dan verkrijgt u bij een verhuizing naar Nederland het ouderlijk gezag. Dit is in het Haags Kinderbeschermingsverdrag 1996 bepaald.

Let op: indien de voogdij of het ouderlijk gezag bij een buitenlandse gerechtelijke beslissing is vastgesteld, wordt een beslissing niet altijd van rechtswege door Nederland erkend. Het is hierbij van belang of Nederland een verdrag heeft met het desbetreffende land. Heeft Nederland geen verdrag met het desbetreffende land, dan kan het voorkomen dat u opnieuw een verzoek bij de rechtbank in Nederland moet indienen

Gezag of voogdij in Nederland: verhuist het gezag of de voogdij mee naar het buitenland?

Heeft u van rechtswege het ouderlijk gezag verkregen in Nederland en verhuist u naar het buitenland, dan behoudt u in beginsel het gezag indien het land is aangesloten bij het Haags Kinderbeschermingsverdrag 1996. Echter ieder land heeft ook op dit gebied zijn eigen regels en uitzonderingen en het is dan ook raadzaam om bij een verhuizing naar het buitenland op dit gebied juridisch advies in te winnen.

Heeft u een vraag over dit onderwerp, neem dan gerust contact met mij op.