16 mei 2016
Veel mensen vragen zich af of het mogelijk is dat echtgenoten de verplichting om bij echtscheiding partneralimentatie te betalen op voorhand uit kunnen sluiten.
De zorgplicht die echtgenoten jegens elkaar hebben tijdens huwelijk om ‘elkaar het nodige te verschaffen’ zoals dat zo mooi in het burgerlijk wetboek is beschreven, loopt bij echtscheiding door in de vorm van partneralimentatie. Echter kan bij een echtscheiding deze verplichting uitgesloten worden. U spreekt dan met elkaar af na echtscheiding over en weer geen partneralimentatie aan elkaar te betalen. Dit wordt ook wel het zogenaamde ‘nihilbeding’ genoemd. De vraag rijst of u ook al tijdens/of voorafgaand aan uw huwelijk een nihilbeding overeen kan komen.
Het zou voor de hand liggen om een dergelijke afspraak vast te leggen in huwelijkse voorwaarden. Deze kunt u voorafgaand aan uw huwelijk, maar ook tijdens uw huwelijk maken. In uw huwelijkse voorwaarden regelt u dan niet alleen de vermogensafwikkeling bij echtscheiding maar ook de uitsluiting van partneralimentatie. Op grond van de huidige wetgeving is dit niet mogelijk, de wetgever heeft dit verboden. In de praktijk stuit dit op weerstand en gaan er steeds meer stemmen op om het op voorhand uitsluiten van partneralimentatie wel mogelijk te maken, met name onder specialisten en in politiek Den Haag. De rechtspraak is nog onverminderd streng. Rechtbank Rotterdam oordeelde onlangs nog dat een nihilbeding in huwelijkse voorwaarden nietig is. Opvallend is wel dat de rechtbank overweegt dat de verdiencapaciteit van de echtgenoten is beïnvloed door het huwelijk, onder meer door de komst van kinderen. Wat nu als dit niet het geval was geweest? Precies voor dat soort huwelijken zou een nihilbeding nu juist wel geschikt kunnen zijn. Uit de overwegingen van de rechtbank Rotterdam zou opgemaakt kunnen worden dat in een andere situatie een nihilbeding wel mogelijk zou moeten zijn. De uitspraak van rechtbank Rotterdam is conform het wettelijk verbod, maar de maatschappelijke ontwikkelingen zijn wel aan het verschuiven.
In het wetsvoorstel versobering partneralimentatie dat thans bij de Tweede Kamer ligt, is de mogelijkheid opgenomen partneralimentatie op voorhand uit te sluiten. Wel is daar een hardheidsclausule aan verbonden. Dat betekent dat in uitzonderlijke gevallen toch aanspraak op partneralimentatie kan worden gevraagd, ondanks een nihilbeding in de huwelijkse voorwaarden. Of het wetsvoorstel in werking zal gaan treden en zo ja in welke vorm is nog onduidelijk.
Gelet op de maatschappelijke ontwikkelingen lijken er mogelijkheden te zijn om een nihilbeding in uw huwelijkse voorwaarden op te nemen, maar volgens de wet is het nog altijd verboden. De tijd zal ons leren hoe lang dit verbod nog stand houdt onder druk van de praktijk.
