1 juni 2018

Persoonlijke aansprakelijkheid van stille vennoten

Door Christiaan Mensink

Een commanditaire vennootschap (CV) is een bijzondere, maar veel voorkomende, vorm van de vennootschap onder firma (VOF).

De VOF is een ondernemingsvorm waarbij alle vennoten op grond van de wet persoonlijk aansprakelijk zijn voor de schulden van de onderneming.

>> Heeft u een vraag over dit onderwerp? Laat hier uw gegevens achter. <<

Beherende en stille vennoten

Bij een CV zijn er twee soorten vennoten: de beherende en stille vennoten. De beherend vennoot heeft de dagelijkse leiding in de onderneming, en vertegenwoordigt de onderneming naar buiten. Hij is – net als de vennoot van een VOF – persoonlijk aansprakelijk voor de verplichtingen en schulden van de vennootschap. Stille vennoten zijn daarentegen alleen financieel betrokken: zij hebben risicodragend kapitaal verschaft. Omdat zij geen rol hebben bij de bedrijfsvoering en geen rechtshandelingen namens de CV verrichten, zijn stille vennoten niet persoonlijk aansprakelijk.

Wetboek van Koophandel (1838)

Op grond van de wet is het stille vennoten niet toegestaan om namens de commanditaire vennootschap in de onderneming werkzaam zijn of beheersdaden verrichten. Ook vertegenwoordiging op grond van een afzonderlijke volmacht, is de stille vennoot niet toegestaan. De wet – het Wetboek van Koophandel uit 1838, en dus bijna 200 jaar oud – bepaalt simpelweg dat als de stille vennoot toch namens de CV een rechtshandeling verricht, zoals het sluiten van een overeenkomst, hij persoonlijk aansprakelijk is voor alle de schulden van de vennootschap, ook de schulden die zijn ontstaan voor het tijdstip waarop het verbod werd overtreden. Dit is vaste rechtspraak sinds 1970, in maart 2015 nog eens door de Hoge Raad bevestigd (uitspraak). De achtergrond van deze wetsbepaling is om te voorkomen 1) dat een commanditaire vennoot namens de VOF aan het handelsverkeer deelneemt als ware hij beherend vennoot en zodoende misbruik maakt van het rechtsgevolg (geen persoonlijke aansprakelijkheid) dat is verbonden aan de hoedanigheid van commanditaire vennoot, en 2) dat derden door het optreden van een stille vennoot in de veronderstelling kunnen worden gebracht dat zij van doen hebben met een beherend vennoot die met zijn gehele vermogen instaat voor de nakoming van de verbintenissen van de vennootschap.

De Hoge Raad nuanceert de aansprakelijkheidsregel

In een uitspraak van 29 mei 2015 heeft de Hoge Raad deze regel verregaand genuanceerd. De Hoge Raad geeft aan dat de wettelijke vergaande sanctie op overtreding van het beheersverbod, slechts gerechtvaardigd is als en voor zover zij in overeenstemming is met de bedoeling van de hiervoor vermelde wettelijke bepaling. De sanctie van privé-aansprakelijkheid voor vennootschapsschulden mag dan ook niet in een onevenredige verhouding staan tot de aard en ernst van de schending door de stille vennoot van het beheersverbod, en dient helemaal achterwege te blijven als die sanctie door het handelen van de commanditaire vennoot niet, of niet ten volle, wordt gerechtvaardigd. Het gevolg daarvan is dat, als de omstandigheden van het geval daartoe aanleiding geven, de rechter kan oordelen dat persoonlijke aansprakelijkheid van de stille vennoot niet gerechtvaardigd is, of dat het gevolg daarvan dient te worden beperkt tot enkel bepaalde verbintenissen van de commanditaire vennootschap. Nog steeds geldt overigens dat aan de stille vennoot die persoonlijk aansprakelijk wordt gesteld, een verwijt van zijn handelwijze zal moeten kunnen worden gemaakt. Al met al betekent dit dat bij de beantwoording van de vraag in hoeverre plaats is voor persoonlijke aansprakelijkheid van een stillen vennoot in een CV, mede van belang is of derden van de vennootschappelijke hoedanigheid van de stille vennoot op de hoogte waren of behoorden te zijn, en of de commanditaire vennoot een verwijt valt te maken. Met deze uitspraak is de strenge maar duidelijke regel dat stille vennoot bij overtreding van het beheersverbod voor alle schulden van de CV persoonlijk aansprakelijk is, na 177 jaar trouw dienst te hebben gedaan, dus van tafel. Het is aan de stille vennoot, die door een schuldeiser van de CV persoonlijk wordt aangesproken, om een beroep te doen op deze ontsnappingsclausule, en de bijzondere omstandigheden aan te dragen en zo nodig te bewijzen.

Mocht u als vennoot of schuldeiser betrokken zijn bij een CV, neem dan contact met ons op.

Christiaan Mensink

Christiaan Mensink

Advocaat/partner

Christiaan Mensink is een van de meest ervaren en gespecialiseerde WHOA-advocaten van Nederland.

Gerelateerde blogs

Vorige slide
Volgende slide

24 juli 2024

Een opsteker voor bedrijven!

Onlangs heeft de Tweede Kamer het wetsvoorstel Opheffing Verpandingsverboden aangenomen. Deze wet regelt met een kleine aanpassing van art. 3:83 BW dat het niet langer mogelijk is om voor financieringsdoeleinden verpanding van debiteurenvorderingen uit te sluiten.

Lees meer

Lees meer over

10 juli 2024

Betwisten van een factuur wegens toerekenbare tekortkoming

Eerder schreef ik een artikel over het innen van facturen. In dit artikel ga ik verder in op het betwisten van de facturen.

Lees meer

Lees meer over

14 december 2023

Het incasseren van vorderingen

Hoewel de economie lijkt aan te trekken, blijkt uit de praktijk toch dat veel facturen onbetaald blijven. Mocht dat het geval zijn, dan wilt u natuurlijk snel stappen ondernemen om de vordering geïnd te krijgen.

Lees meer

Lees meer over

21 september 2023

Wat is een STAK?

Het fenomeen certificering van aandelen zal bij de gemiddelde ondernemer veel vraagtekens opleveren. In deze blog leest u in vogelvlucht de basisprincipes en enkele voor- en nadelen van de Stichting Administratiekantoor (de ‘STAK’).

Lees meer

Lees meer over

22 augustus 2023

Uitkoop van minderheids-aandeelhouders

De voordelen, eisen en knelpunten van de geforceerde uitkoop van de laatste 5%.

Lees meer

Lees meer over
Alle artikelen