Wat is een STAK?

Het certificeren van aandelen

Het eigendom van Nederlandse vennootschappen (B.V.’s of N.V.’s) wordt vertegenwoordigd door aandelen. De houders van de aandelen zijn eigenaar van het bedrijf, en houden daarmee de juridische én economische belangen. Naast het eigendom hebben aandeelhouders verschillende rechten, op grond van de wet, maar ook op grond van de statuten en/of een eventuele aandeelhoudersovereenkomst. De belangrijkste rechten zijn die op zeggenschap, informatie en dividend.

Wanneer aandelen worden gecertificeerd, worden het juridische eigendom en het economische belang van elkaar gescheiden. Bij certificering wordt er een stichting opgericht, een juridische entiteit die net zoals een vennootschap eigen rechtspersoonlijkheid heeft. Deze stichting wordt vervolgens houder van (een deel van) de aandelen in de vennootschap. Hiermee komen de aan de aandelen verbonden rechten voortaan aan de stichting toe. Tegelijkertijd gaat de stichting contractuele verhoudingen aan met de personen aan wie de economische belangen toe moeten komen. Deze belangen worden niet vertegenwoordigd door aandelen, maar door certificaten. Certificaten van aandelen zijn dus waardepapieren die (slechts) het economische belang van aandelen vertegenwoordigen.

Werking van de STAK

Stichtingen moeten volgens het Nederlandse recht een eigen doel hebben. Bij een STAK behelst dat doel het op eigen naam beheren van aandelen voor rekening en risico voor de houders van certificaten van die goederen. De invulling van dit beheer, en dus de uitoefening van de aandeelhoudersrechten, wordt overgelaten aan het bestuur van de STAK. Daarover worden afspraken vastgelegd in de statuten, maar mogelijk ook in een overeenkomst met de certificaathouders.

Ook over de financiële belangen worden afspraken gemaakt. In beginsel wordt overeengekomen dat  dividenduitkeringen van de vennootschap, via de STAK, aan de certificaathouders toekomen. Hoe en in welke verdeling kan nader bepaald worden. Daarnaast kunnen afspraken worden gemaakt over het overdragen en verkopen van certificaten.

Voordelen

Belangrijk redenen om voor een STAK te kiezen zijn estate planning – om er voor te zorgen dat bij overlijden van de aandeelhouder de aandelen in één hand blijven en zo de onderneming te beschermen – of om de verhandelbaarheid van het economische belang te bevorderen, zonder dat de juridische zeggenschap over de vennootschap wijzigt. Een voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld de zogenaamde beursgenoteerde b.v., waarvan de certificaten ‘vrij’ verhandeld kunnen worden via platforms zoals NPEX.

Certificering van aandelen is ook de meest voorkomende manier om werknemers te laten participeren in de onderneming. Op die manier kunnen werkgevers hun werknemers gemakkelijk belonen met een financieel belang in de onderneming, zonder dat daarbij zeggenschap wordt gegeven of tussenkomst van een notaris is vereist.

Certificaathouders genieten meer anonimiteit dan aandeelhouders. Aandeelhouders moeten verplicht worden bijgehouden in een aandeelhoudersregister, en enig aandeelhouders kunnen bij de KvK zelfs door iedereen ingezien worden.

Ook kan de splitsing van zeggenschap en het economische belang ingezet worden ten behoeve van de continuering van de onderneming. Zo kan het financiële belang in een familiebedrijf bijvoorbeeld aan meerdere kinderen worden nagelaten zonder hen gezamenlijk de zeggenschap toe te vertrouwen. Ook kan de zeggenschap veiliggesteld worden voor de gevolgen van een eventuele scheiding bij gemeenschap van goederen.

Ten slotte kan een STAK fungeren als beschermingsconstructie tegen een vijandige overname.

Nadelen

STAK-constructies kunnen onnodig compliceren en brengen zekere kosten en inspanningen met zich mee. Daarnaast kan het zijn dat het helemaal niet wenselijk is om eigendom en zeggenschap van economische belangen te splitsen. Verder kan certificering een waarde drukkende factor zijn bij de verkoop van een onderneming. Ten slotte is de STAK-constructie in de meeste landen onbekend, wat een vlotte samenwerking of overname in de weg kan staan.

Meer informatie

Heeft u vragen over uw rechten als certificaathouder, of overweegt u bijvoorbeeld een STAK-structuur op te richten? GMW Advocaten heeft de nodige expertise in huis om u van gedegen advies te voorzien. Neem direct contact met ons op.