Vooral ten aanzien van nieuwe werknemers, die zij moeten informeren over de hoofdkenmerken van de aangeboden pensioenregeling. Dit volgt uit de Wet Pensioencommunicatie. Óók tijdens het dienstverband heeft de werkgever een vergaande zorgplicht over de pensioenregeling. Zoals bij wijziging daarvan, zoals blijkt uit de uitspraak van Gerechtshof Den Haag d.d. 9 februari 2016.
Van eindloonregeling naar beschikbare premieregeling
In die zaak was sprake van een verzekerde pensioenregeling, in de vorm van gematigd eindloon. Nadat de medewerkers daaraan zo’n 20 jaar hadden deelgenomen, vroeg de werkgever hen in te stemmen met omzetting naar een beschikbare premieregeling, zónder garantie-uitkering. De werkgever had een pensioenadviseur ingeschakeld om de werknemers over de wijziging van de pensioenregeling te informeren. De medewerkers stemden in met de wijziging. Toen de medewerkers er achter kwamen dat het te verwachten ouderdomspensioen tussen 20 – 47% lager was in de nieuwe pensioenregeling, stelden zij de werkgever aansprakelijk voor hun pensioenschade.
Zorgplicht en waarschuwingsplicht
Het hof formuleert als norm voor de werkgever: bij een ingrijpende verandering van arbeidsvoorwaarden, zoals de pensioenregeling, moet de werkgever aan de werknemers zodanige informatie geven dat wordt voorkomen dat de werknemer onder invloed van een verkeerde voorstelling van zaken, instemt met een wijziging. Zeker in dit geval: de wijziging van een eindloonregeling naar een beschikbare premieregeling is ingrijpend, omdat uitkeringsrisico’s bij de medewerker komen te liggen. In dit geval had de werkgever via de pensioenadviseur voldoende informatie aan de medewerkers gegeven over de gevolgen en risico’s van de overgang naar een andere pensioenregeling. Bovendien moesten de medewerkers gelet op opleiding en aanwezige pensioenkennis geacht worden zich de risico’s voldoende te hebben gerealiseerd. De medewerkers hadden ook ruim de tijd gehad over de wijziging na te denken. So far so good voor de werkgever: onder die omstandigheden heeft de werkgever aan haar zorgplicht voldaan.
Zorgplicht t.a.v. waardeoverdracht
Het hof rekt de zorgplicht echter verder op, en dan blijkt de werkgever toch aansprakelijk voor pensioenschade. De medewerkers hadden namelijk de waarde van hun in de eindloonregeling opgebouwde pensioen, ingebracht in de beschikbare premieregeling. De werkgever had de medewerkers moeten waarschuwen dat zij daarmee een groot financieel risico namen, waarmee zij immers hun reeds opgebouwde pensioen op het spel zetten. Anderzijds: de medewerkers wilden zelf dat risico aangaan, omdat er in een beschikbare premieregeling immers ook een kans is dat het (overgedragen) kapitaal door beleggingen goed rendeert. Hoewel het hof dus oordeelde dat de medewerkers geacht moeten worden e.e.a. te hebben begrepen, vindt het hof toch dat de werkgever de medewerkers had moeten beschermen tegen “eventuele lichtvaardigheid en ondoordachtheid” ter zake van de waardeoverdracht.
Informatie bij wijziging pensioenregeling
De uitspraak leert dat de werkgever bij een wijziging van pensioenregeling de medewerkers voldoende, adequaat en correct moet informeren over de financiële gevolgen van de wijziging. En moet waarschuwen voor risico’s die zijn verbonden aan de wijziging, alvorens de werkgever op de instemming met de wijziging kan vertrouwen. De werkgever schuift deze zorgplicht veelal door naar de pensioenadviseur, zoals ook in deze zaak. Uiteindelijk draait in deze zaak de – in vrijwaring opgeroepen – pensioenadviseur op voor de schending van de zorgplicht. Het is echter van belang dat de werkgever zich de reikwijdte van de zorgplicht ten aanzien van pensioen realiseert.