Geen wettelijke basis
De second opinion-procedure is niet wettelijk vastgelegd. De procedure is ontstaan uit een reglement van het hof Den Haag en is gebaseerd op een procesovereenkomst tussen partijen. Partijen wijken hiermee af van het wettelijke systeem, met name van het grievenstelsel, dat vereist dat de appellant(e) voldoende gespecificeerde grieven indient tegen de bestreden beslissing.
Procesafspraken
Een second opinion-procedure is alleen mogelijk in dagvaardingsprocedures en op gezamenlijk verzoek van partijen. Zij dienen ieder een second opinion-formulier in te vullen en te ondertekenen. In het formulier wordt vermeld dat slechts één gestandaardiseerde, niet-onderbouwde bezemgrief wordt ingediend, waarmee het volledige geschil aan het hof wordt voorgelegd. Verdere toelichting op de grief is niet toegestaan. Het formulier wordt aangemerkt als de conclusie van eis van de appellant(e) en de conclusie van antwoord van de geïntimeerde. Het hof dient met de procedure in te stemmen.
Wanneer kan het verzoek worden ingediend?
Partijen kunnen het hof om een second opinion-procedure verzoeken in de appeldagvaarding of tijdens de mondelinge behandeling na aanbrengen (‘MbnA’). Het laatste komt het meest voor. Het hof wijst partijen in het tussenarrest op de mogelijkheid van de second opinion-procedure. Tijdens de MbnA wordt het verzoek besproken en kunnen partijen gezamenlijk het second opinion-formulier indienen.
Het hof dient het verzoek vervolgens te beoordelen en kan dit afwijzen als de zaak niet geschikt is. De zaak is in de volgende gevallen niet geschikt:
- De appeldagvaarding bevat reeds grieven;
- Het verzoek is niet eenstemmig gedaan;
- Partijen hebben tijdens de MbnA hun stellingen of verweren gewijzigd, verbeterd of aangevuld of wensen dit te doen;
- De zaak leent zich niet voor een behandeling volgens de second opinion-procedure, bijvoorbeeld vanwege de complexiteit daarvan.
Als het hof het verzoek toewijst, doet het hof doorgaans binnen zes weken na zijn beslissing uitspraak. Indien het verzoek wordt afgewezen, wordt de zaak verwezen naar de reguliere appelprocedure.
Beoordeling
Procesdossier in eerste aanleg
Wanneer het hof het verzoek toewijst, vindt de herbeoordeling uitsluitend plaats op basis van het procesdossier uit de eerste aanleg, zonder verdere stukkenwisseling, aanvullend bewijs, partijdebat of inlichtingen. Partijen doen afstand van hun recht om hun eis of verweer aan te passen, waardoor zij geen nieuwe stellingen of feiten kunnen aanvoeren. Deze procedure is daardoor niet geschikt voor complexe of uitgebreide zaken, zaken met tussenvonnissen, getuigenverhoren, deskundigenrapporten of situaties waarin nader feitenonderzoek nodig is.
Ex tunc
De beoordeling vindt ex tunc plaats. Dit houdt in dat het hof enkel kijkt naar de feiten en omstandigheden zoals die bestonden op het moment van het vonnis in eerste aanleg. Latere ontwikkelingen worden niet in overweging genomen.
Voordelen en nadelen van de second opinion-procedure
De second opinion-procedure kent zowel voordelen als nadelen. Voordelen zijn onder meer de lagere kosten en snelle duidelijkheid. Aangezien de procedure zonder verdere stukkenwisseling verloopt, zijn de kosten voor partijen lager dan bij een reguliere appelprocedure. De procedure wordt daarnaast in beginsel binnen zes weken afgedaan, waardoor partijen snel duidelijkheid krijgen over de uitkomst van hun hoger beroep;
Enkele nadelen zijn dat herstel of aanvulling niet mogelijk is en er ook geen bewijsopdracht wordt gegeven. Partijen doen afstand van hun recht om hun stellingen en verweren aan te passen of aan te vullen in hoger beroep. Er kunnen geen deskundigenberichten worden gevraagd en geen bewijsopdrachten worden gegeven. Dit beperkt de herstelfunctie van het hoger beroep.
Waarom een second opinion?
De second opinion-procedure is met name een goede optie als in eerste aanleg alles al is gezegd en gedaan. Als partijen alle mogelijke bewijsstukken hebben ingediend en hun standpunten gemotiveerd uiteen hebben gezet, maar één van hen het niet eens is met de uitkomst van de zaak in eerste aanleg en in hoger beroep is gegaan, dan kunnen partijen ervoor kiezen om een second opinion-procedure te verzoeken. Zo kunnen zij beide de kosten en lange looptijd van de appelprocedure voorkomen.
Conclusie
De second opinion-procedure biedt partijen in hoger beroep een snelle en goedkope(re) herbeoordeling van hun zaak. Het is echter belangrijk dat partijen zich bewust zijn van het feit dat zij afstand doen van belangrijke rechten, zoals het recht op aanvulling of wijziging van standpunten in hoger beroep. De procedure leent zich hierdoor alleen voor eenvoudige en overzichtelijke zaken waarbij het dossier uit eerste aanleg volledig is. Advocaten dienen hun cliënten goed te informeren over de voordelen en risico’s van een second opinion-procedure, en zorgvuldig te beoordelen of de zaak geschikt is voor deze procedure.
Meer informatie
Wilt u meer weten over de mogelijkheden van een second opinion-procedure in hoger beroep? Neem dan contact met ons op.
