De concernvrijstelling en de gevolgen van een 403-verklaring

Reden daarvan is de recente bekendwording dat Shell vorig jaar juni haar 403-verklaring ten aanzien van de NAM heeft ingetrokken.

Het intrekken van de 403-verklaring door Shell leidt in politiek Den Haag tot vragen. Dat is reden dat voor 1 februari 2018 een hoorzitting gepland staat in de Tweede Kamer. Tijdens deze hoorzitting zal met name de betaalcapaciteit van de NAM aan de orde komen. Maar wat houdt concernvrijstelling en een 403-verklaring nu precies in? En wat zijn de gevolgen van het intrekken van de 403-verklaring voor de inwoners van Groningen?

Wat is concernvrijstelling?

Een rechtspersoon die voldoet aan de voorwaarden voor een concernvrijstelling, kan volstaan met het opstellen van een summiere jaarrekening en hoeft deze niet in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te publiceren. Het kan voor bedrijven interessant zijn om van deze regeling gebruik te maken, omdat hierdoor wordt voorkomen dat concurrenten inzage krijgen in de cijfers en activiteiten van de werkmaatschappen. Daarbij scheelt het ook administratieve lasten.

De voorwaarden om gebruik te kunnen maken van concernvrijstelling staan in artikel 2:403 BW vermeld. De belangrijkste zijn:

• De financiële gegevens van de vrijgestelde rechtspersoon moeten zijn opgenomen in een geconsolideerde jaarrekening van een hogere groepsmaatschappij.
• De moedermaatschappij moet schriftelijk hebben verklaard zich hoofdelijk aansprakelijk te stellen voor schulden die voortvloeien uit rechtshandelingen van de vrijgestelde rechtspersoon. Deze verklaring wordt ook wel de 403-verklaring genoemd.
• De geconsolideerde jaarrekening en de 403-verklaring moeten worden gedeponeerd bij het handelsregister.

Wat is een 403-verklaring?

Zoals GMW al eerder schreef houdt het afgeven van een concernvrijstelling in dat een andere, met de rechtspersoon consoliderende groepsmaatschappij (Shell), zich openbaar aansprakelijk stelt voor de schulden van de vrijgestelde rechtspersoon (NAM). Het betreft hier uitsluitend schulden die voortvloeien uit overeenkomsten, niet uit wettelijke verplichtingen (zoals bijv. onrechtmatige daad).

Einde concernvrijstelling

Een vennootschap kan een 403-verklaring ook intrekken. Voor nieuwe schulden van de dochtervennootschap is zij dan niet langer aansprakelijk, maar zij blijft nog wel aansprakelijk voor de schulden van de dochter van voor de intrekking. Dat wordt wel de overblijvende aansprakelijkheid genoemd.

Heeft het intrekken van de 403-verklaringen gevolgen voor de Groningers?

Het is op dit moment niet in te schatten of de NAM al haar verplichtingen voor het vergoeden van de aardbevingsschade kan nakomen, alleen al vanwege het feit dat de omvang van de totale schade nog niet vast staat. Zelf geeft de NAM aan over voldoende geld te beschikken om alle schade te vergoeden. Maar als dit niet zo is, dan kan Shell daar niet aansprakelijk voor worden gesteld. Een 403-verklaring geeft immers alleen aansprakelijkheid voor contracten. Aardbevingsschade als gevolg van gaswinning is een wettelijke aansprakelijkheid en die valt niet onder een 403-verklaring.

Wat kan GMW advocaten voor mij doen?

De advocaten van onze sectie Ondernemingsrecht & Insolventie hebben veel ervaring met het opstellen- en intrekken van 403-verklaringen. Bij vragen over het afgeven en/of intrekken van een 403-verklaring, kunt u gerust contact met mij opnemen.