Mag u afzien van partneralimentatie?

In mijn praktijk als echtscheidingsadvocaat, krijg ik veel te maken met internationale echtscheidingen. Onderdeel van een echtscheiding kan het onderwerp partneralimentatie zijn. Bij een echtscheiding kan één van de echtgenoten recht hebben op een onderhoudsbijdrage. In deze blog bespreek ik of een overeenkomst (gesloten voor of tijdens het huwelijk) waarin is opgenomen dat bij een echtscheiding niet om partneralimentatie mag worden gevraagd, rechtsgeldig is. Oftewel, mag u voor het huwelijk afspraken maken over het afzien van partneralimentatie?

Nederlandse overeenkomst

Het is in Nederland mogelijk om voor of tijdens een huwelijk naar een notaris te gaan. Bij deze notaris kunt u vervolgens huwelijkse voorwaarden opstellen. In deze huwelijkse voorwaarden kunnen afspraken worden gemaakt over de financiële consequenties van een echtscheiding. In Nederland is het echter niet mogelijk om in deze huwelijkse voorwaarden af te spreken dat bij echtscheiding niet om partneralimentatie mag worden gevraagd. Dit is recent bevestigd door de Hoge Raad (ECLI:NL:HR:2022:1724). De Hoge Raad heeft hierin beslist dat het niet mogelijk is om voor het huwelijk een nihilbeding overeen te komen. Ondanks de bestaande contractsvrijheid. Een dergelijk nihilbeding is in strijd met artikel 1:400 lid 2 BW. In dit artikel is opgenomen dat er in een overeenkomst niet mag worden afgezien van volgens de wet verschuldigd levensonderhoud.

Het voorgaande heeft tevens een maatschappelijke inslag. De levensfase waarin huwelijkse voorwaarden worden gemaakt, is vaak een andere dan die waarin de scheiding plaatsvindt. Bij aanvang van het huwelijk is vaak niet te overzien welke keuzes er gemaakt gaan worden. En ook hoe de gezondheid eruit komt te zien. Dat kan pas op het moment van de echtscheiding.

Kortom, in Nederland is het niet mogelijk om bij overeenkomst af te zien van partneralimentatie.

Buitenlandse overeenkomst

Indien u in het buitenland een overeenkomst heeft opgesteld, kan het echter in sommige gevallen wel mogelijk zijn om partneralimentatie bij echtscheiding uit te sluiten. Hiervoor moet wel zijn voldaan een verschillende vereisten.

Een overeenkomst met een nihilbeding voor partneralimentatie is in Nederland enkel rechtsgeldig indien een buitenlands recht in de overeenkomst als toepasselijk recht wordt aangewezen. Hierbij komt dat u niet ieder recht als toepasselijk kunt aanwijzen. Conform artikel 8 van het Haags Alimentatieprotocol 2007 moet er wel een connectie zijn met het recht dat als toepasselijk recht wordt aangewezen. Daarbij komt dat het aangewezen toepasselijke recht – anders dan de Nederlandse wetgeving – wel de mogelijkheid moet hebben om voor het huwelijk een nihilbeding overeen te komen. Verder vereist artikel 8 voornoemd dat beide partijen ten tijde van het sluiten van de overeenkomst ten volle kennis en besef hebben van de gevolgen van hun keuze. Daarnaast mag toepassing van het aangewezen recht niet leiden tot voor één van de partijen kennelijk onbillijke of onredelijke gevolgen.

Kortom, in sommige gevallen kan een in het buitenland gesloten overeenkomst wel leiden tot geen partneralimentatie bij echtscheiding in Nederland. Hiervoor moet echter wel aan verschillende vereisten worden voldaan. Door deze vereisten kunt u dus niet als de echtscheiding in zicht komt, een willekeurig recht aanwijzen omdat dit recht een nihilbeding kent. Zoals vermeld, is er meer voor nodig.

Mag u dus afzien van partneralimentatie?

In principe is het niet mogelijk om bij overeenkomst af te spreken dat bij echtscheiding geen partneralimentatie kan worden gevraagd. In een internationale situatie en indien wordt voldaan aan verschillende vereisten, kan een overeenkomst met een nihilbeding voor partneralimentatie in Nederland toch rechtsgeldig zijn.

Meer informatie

Heeft u een juridische vraag of wilt u meer informatie? Neem dan direct contact met ons op.