Wat zijn de rechten van een werknemer bij doorstart van een bedrijf?

De werknemers treden automatisch in dienst bij de koper van het bedrijf, mét behoud van dezelfde arbeidsvoorwaarden. De vraag is zeer actueel of die bescherming ook geldt bij een doorstart na een zogenaamd pre-pack faillissement. Het antwoord daarop lijkt “ja” te zijn.

Hoe ver gaat de werknemersbescherming bij faillissement?

Bij faillissement hebben de werknemers die bescherming tegen ontslag niet. Dan vervalt de verplichting van de koper om de werknemers van de failliete onderneming in dienst te nemen. Als gevolg hiervan gebeurt het vrijwel altijd dat bij een doorstart van een bedrijf uit een faillissement, de oudere of duurdere werknemers worden ontslagen. Zo kunnen kosten worden bespaard. De doorstarter na faillissement wordt immers door de Wet werk en zekerheid ook al geconfronteerd met het meetellen van het arbeidsverleden van wel overgenomen werknemers voor de ketenregeling en de transitievergoeding.

En hoe zit dat bij een pre-pack faillissement?

De afgelopen jaren zijn vele bekende bedrijven failliet gegaan. Zoals V&D, Mexx, McGregor, Perry Sport, Heiploeg en Kinderdagopvangorganistatie Estro. Een aantal daarvan heeft een doorstart gemaakt, waarbij vele werknemers op straat kwamen te staan. Dit heeft tot de nodige ophef geleid.

Die ophef is nog groter bij de zogenaamde pre-pack faillissementen. Bij een pre pack wordt al voordat de rechtbank het bedrijf failliet verklaart, overeenstemming bereikt over de verkoop van de onderneming, waarbij ook over het ontslag van werknemers wordt besloten. Zodra die verkoop is afgesproken, wordt het faillissement aangevraagd. Eén of enkele dagen later gaat de nieuwe onderneming verder, zonder schulden en zonder de werknemers.

Is een pre-pack faillissement zonder werknemersbescherming toegestaan?

Een pre-pack faillissement heeft (nog) geen wettelijk basis. Mede als gevolg daarvan, zijn ook de rechten en plichten van werknemers bij een pre-pack niet in de wet vastgelegd. Hulp vanuit ‘Europa’ lijkt voor de werknemers onderweg. Veel werknemers kwamen door het pre-pack faillissement van Kinderdagopvangorganistatie Estro op straat te staan. Zij vinden dat géén sprake is van een echt faillissement, maar van een gewone overname (door de doorstarter Smallsteps) waardoor zij de bescherming tegen ontslag moeten hebben op basis van de regels van overgang van onderneming. Hun procedure ligt nu bij het Hof van Justitie van de EU. Op 29 maart jl. heeft de Advocaat Generaal van dat Hof een advies gegeven. Hij vindt net als de werknemers dat een pre-pack vooral is gericht op voortzetting van de onderneming, en niet zoals bij een normaal faillissement op liquidatie. Daarom vindt hij dat de werknemersbescherming tegen ontslag wél geldt.

Wat zijn de gevolgen van dit advies?

Dat is nog niet duidelijk. Het Hof van Justitie zal naar verwachting aan het eind van dit jaar een oordeel geven. Tot die tijd is het onzeker wat de uitkomst zal zijn, maar wij houden er door dit advies ernstig rekening mee dat werknemersbescherming ook geldt bij een pre-pack faillissement. Dat zou het einde van de pre pack faillissementen as we know it betekenen, omdat het reorganiserend vermogen daarvan dan grotendeels wegvalt. Voor de ontslagen werknemers van Estro, Heiploeg en andere pre-pack doorstarts, geldt dat zij voor schade kunnen aankloppen bij de doorstarter. Als u daar vragen over heeft, helpen wij u graag.