30 januari 2024
Gelijke beloning man/vrouw is een Europees grondrecht. In de praktijk blijkt er een groot verschil te zijn tussen het loon van mannen en vrouwen. Zowel in Nederland als in Europa zijn er initiatieven om via wetgeving de loonkloof te verkleinen.
Daardoor moeten werkgevers meer openheid gaan geven over beloningen en loonverschillen m/v wegwerken. Oftewel, ze moeten aan de slag met de loonkloof. Hoewel de richtlijn pas in 2026 via implementatie in Nederland gaat gelden, is het van belang nú al te beginnen het hele HR-proces in kaart te brengen om inzicht te krijgen in de eventuele genderloonkloof, om straks boetes, slechte publiciteit en schadevergoeding te voorkomen.
Het doel van de richtlijn is het bevorderen van transparantie over beloning binnen de onderneming. Dit kan helpen bij het opsporen, aantonen én wegwerken van de discriminatoire loonkloof. Ter bevordering van die openheid over de beloning (verschillen) krijgt de werkgever te maken met o.a. de volgende verplichtingen:
Deze rapportageplicht zal voor grote werkgevers de meeste impact hebben én het is van belang om nu al aan de slag met de loonkloof te gaan. Het is verstandig om bijvoorbeeld in 2024 al een nulmeting uit te voeren in de organisatie, hoe het staat met de verschillen in beloning tussen mannen en vrouwen binnen functiecategorieën. Dit geeft de tijd om de verschillen de komende jaren al te verkleinen vóórdat die informatie spreekwoordelijk op straat kan komen liggen.
De werkgever moet in het rapport inzicht geven in het gewone salaris en ook in andere looncomponenten, zoals leaseauto’s en bonussen. Dit moet binnen categorieën werknemers die gelijke of gelijkwaardige arbeid verrichten. Als uit de rapportage een verschil blijkt in beloning man/vrouw, dan heeft de werkgever overigens wel de mogelijkheid dit te rechtvaardigen. Op grond van objectieve en genderneutrale factoren kan een loonverschil gerechtvaardigd zijn. Maar als er binnen een functiecategorie een niet objectief gerechtvaardigd beloningsverschil man/vrouw is van meer dan 5%, dan krijgt de werkgever zes maanden de tijd dit verschil weg te werken. Lukt dat niet dan is de werkgever verplicht om samen met de ondernemingsraad/vakbonden een beloningsevaluatie uit te voeren én moet hij corrigerende maatregelen treffen om het beloningsverschil te verhelpen.
Naast de handhaving van de verplichtingen inzake loontransparantie door de Arbeidsinspectie (die boetes kan opleggen) kan de ongelijk beloonde werknemer ook makkelijker via de civiele rechter haar recht halen. Ongelijk beloonde werknemers krijgen het recht op volledige schadevergoeding over alle jaren waarin zij te weinig loon ten opzichte van de mannelijke collega’s hebben ontvangen. Van belang is ook dat werkgevers geen informatie of bewijsmateriaal over hun beloningsopbouw en-systematiek achter kunnen houden. De werknemer kan dat via een nieuw informatierecht en 843a Rv (recht op inzage) opvragen en óók kan de rechter of het College voor de rechten van de mens de werkgever bevelen die informatie te verstrekken.
Het Nederlandse wetsvoorstel dat de Europese verplichtingen tot loontransparantie gaat uitwerken, verschijnt in het voorjaar van 2024. In grote lijnen staat als gezegd al vast welke verplichtingen er vooral op grote werkgevers af gaan komen. Maar het kan ook zo zijn dat de Nederlandse wetgever de verplichtingen óók gaat laten gelden voor kleinere werkgevers! Vooruitlopend daarop kunnen werkgevers, al dan niet verplicht in overleg met vakbonden en ondernemingsraad, bijvoorbeeld al aan de slag met:
De advocaten van GMW assisteren u graag bij de voorbereiding op de aanpassing van uw onderneming aan de richtlijn inzake loontransparantie, bijvoorbeeld ook in de vorm van training en workshops. Wilt u aan de slag met de loonkloof? Neem dan direct contact met ons op.
