Gratis vakantie tijdens ziekte?

Wanneer vervallen de vakantiedagen van een zieke werknemer? Op deze vragen gaf de Hoge Raad in november 2023 antwoord.

Casus

De casus was als volgt. De werknemer was in dienst bij DAF. In december 2017 had de werknemer verlof gevraagd om in de periode van 13 mei tot en met 22 juni 2018 op vakantie te gaan. Deze verlofaanvraag werd op 14 december 2017 goedgekeurd. Eind januari 2018 werd de werknemer langdurig ziek en ook tijdens zijn geplande vakantie was hij nog niet beter. Wél gaf hij aan nog op vakantie te willen gaan. Zijn bedrijfsarts en leidinggevende gingen daarmee akkoord. Werkgever boekte vervolgens de 29 vakantiedagen af, waar de werknemer het niet mee eens was en naar de rechter stapte. De kantonrechter wees het verzoek van de werknemer af, het hof wees het verzoek toe, waarna de Hoge Raad gevraagd werd zich over de zaak te buigen.

Verlofsaldo

De Hoge Raad geeft uitsluitsel. De werkgever mocht de vakantiedagen niet afboeken, want, zo overweegt de Hoge Raad, wanneer een werknemer na vaststelling van de vakantie ziek wordt en toch met vakantie gaat, dan mogen deze dagen slechts afgeboekt worden van het vakantiesaldo als de werknemer daar uitdrukkelijk en gericht mee instemt. Het feit dat de werknemer bevestigde met vakantie te gaan na zijn ziekmelding is volgens de Hoge Raad geen uitdrukkelijke en gerichte instemming tot het afboeken van vakantiedagen. Een uitzondering is mogelijk voor de opname van bovenwettelijke vakantiedagen. Vooraf kan schriftelijk worden overeengekomen dat afboeken voor wat betreft het aantal bovenwettelijke vakantiedagen wel kan. Dit kan in de arbeidsovereenkomst, maar ook de cao – indien van toepassing – kan zo’n ‘escape’ bevatten.

Praktijk

De uitspraak van de Hoge Raad brengt met zich dat van werkgevers (meer) oplettendheid gevergd wordt in het geval een werknemer ziek wordt op vakantie of voordat zijn vastgestelde vakantie ingaat. Immers, in beide gevallen kunnen slechts vakantiedagen ingehouden worden op het verlofsaldo voor zover de werknemer daarmee uitdrukkelijk en gericht mee instemt. In het geval de werknemer ziek wordt op vakantie zal hij conform het in de onderneming geldende verzuimbeleid vaak op het vakantieadres een verklaring van ziekte van een arts moeten overleggen. Bij een werknemer die zich vlak voor de vakantie ziekmeldt, kan het voorkomen dat het een te kort tijdsbestek is om nog door de bedrijfsarts gezien te worden. Gaat de werknemer dan niet akkoord met afboeking van zijn vakantiedagen, dan kan de werknemer zonder vakantiedagen op te nemen op vakantie. Te adviseren is uw regelingen omtrent ziekte er nogmaals op na te slaan, waarbij overwogen kan worden gebruik te maken van de ‘escape’ bij bovenwettelijke vakantiedagen.

Hoge Raad 17 november 2023, ECLI(verkort):1603

Verval vakantiedagen

De wet schrijft voor dat wettelijke vakantiedagen vervallen een half jaar na afloop van het jaar waarin ze opgebouwd zijn. Bovenwettelijke vakantiedagen vervallen na vijf jaar. In voornoemde uitspraak gaat de Hoge Raad ook in op de vraag of en wanneer vakantiedagen vervallen van arbeidsongeschikte werknemers.

Onderscheid

De Hoge Raad maakt hierin een onderscheid tussen arbeidsongeschikte werknemers met en zonder re-integratieverplichtingen. Een arbeidsongeschikte werknemer zonder re-integratieverplichtingen kan volgens de Hoge Raad geen vakantie opnemen. Hij heeft immers geen werk waar hij van moet uitrusten. Voor deze werknemer kunnen vakantiedagen over die periode dus ook niet vervallen, als hij geen vakantie opneemt. Een arbeidsongeschikte werknemer die wél re-integreert, kan wel op vakantie. Neemt hij zijn dagen dus niet op, dan kunnen deze wel degelijk vervallen.

In aanvulling daarop is recentelijk in een andere uitspraak van de Hoge Raad bepaald dat de werkgever ervoor moet zorgen dat de werknemer – arbeidsgeschikt of -ongeschikt – in staat is zijn vakantie op te nemen en dat hij tijdig geïnformeerd wordt als hij niet opgenomen vakantiedagen dreigt te verliezen. Voldoet de werkgever niet aan deze informatieplicht, dan vervallen de vakantiedagen niet.

Meer informatie

Heeft u een vraag? Neemt u dan gerust contact met ons op.
Dit artikel verscheen eerder in Rendement.