29 januari 2024
De wet verplicht ondernemingen met 50 of meer werknemers een OR te hebben. In december 2023 liet de minister weten dat 69% van dergelijke ondernemingen een OR heeft.
1/3e van de werkgevers voldoet dus niet aan de wet. Daarop staat nog geen sanctie. De minister heeft aangekondigd te onderzoeken of strikter kan worden gecontroleerd op naleving van de WOR op dit punt. Uiteindelijk is het óók aan de medewerkers zelf om een OR op te richten én daartoe het initiatief te nemen; desnoods kan dit via de rechter worden afgedwongen. Het hebben van een OR draagt bijvoorbeeld bij aan het betrekken van medewerkers bij de arbeidsomstandigheden in de onderneming.
De wet biedt de OR met het initiatiefrecht en haar wettelijke stimulerende taak, ruime mogelijkheden om zaken die op de werkvloer of breder in de maatschappij leven in een overleg met de onderneming aan de orde te stellen. Op die manier kan de OR gebruik maken van zijn invloed, ten behoeve van de achterban. Denk aan actuele thema’s als gelijke beloning man-vrouw, ongewenst gedrag, de krapte op de arbeidsmarkt, hybride en thuiswerken en tot slot maatschappelijk verantwoord ondernemen (duurzaamheid). Overigens vallen enkele van de hier genoemde actuele maatschappelijke thema’s expliciet onder het wettelijke instemmingsrecht van de OR (denk aan het arbeidsomstandigheden- en aanstellingsbeleid). De minister heeft eind 2023 aandacht gevraagd voor het in OR-overleggen aan de orde stellen van dergelijke maatschappelijke thema’s. Als OR heeft u daar dus al de wettelijke mogelijkheden toe!
OR-leden hebben een wettelijk recht om op kosten van de ondernemer scholing over medezeggenschap te volgen. De ontwikkelingen op het gebied van wet- en regelgeving die relevant is voor OR-leden gaat snel. Bijblijven is voor OR-leden cruciaal om het OR-werk in het belang van de werknemers (achterban) en het goed functioneren van de onderneming zo goed mogelijk te kunnen doen. De minister heeft eind 2023 aangekondigd om de WOR te gaan aanpassen om een scholingsplan (op het gebied van arbeidsomstandigheden) verplicht te gaan stellen. Maak dus gebruik als OR-lid van het scholingsbudget!
Vrijwel alle pensioenregelingen moeten de komende tijd worden gewijzigd door de Wet toekomst pensioenen (WTP). Zeker bij pensioenregelingen die zijn ondergebracht bij een pensioenverzekeraar, heeft de OR een grote rol. Immers geldt er instemmingsrecht op wijziging van de pensioenovereenkomst en deels óók bij wijziging van de uitvoeringsovereenkomst tussen onderneming en pensioenuitvoerder. De WTP brengt veel wijzigingen met zich mee, zo moeten er bijvoorbeeld afspraken worden gemaakt over compensatie voor – bepaalde groepen – medewerkers. Denk ook aan de rol van de OR bij het zogeheten transitieplan. Wij verwachten dat ondernemingsraden en hun juridisch (pensioen) adviseurs in 2024 veel werk zullen hebben aan de wijziging van pensioenregelingen om zo tijdig te kunnen voldoen aan de WTP.
De economische situatie in diverse bedrijfstakken is door onder andere internationale ontwikkelingen onzeker. Ook zijn de effecten van de corona-tijd, zoals terugbetaling van steun, nog voelbaar voor veel ondernemingen. De noodzaak voor ondernemingen om kosten te besparen door reorganisaties dringt zich op. Daarbij is een grote rol voor de OR weggelegd. Zorg als OR er voor om in een zo vroeg mogelijk stadium op de hoogte te zijn van en betrokken te zijn bij plannen voor reorganisatie. Daarmee is de kans het grootst om daarop wezenlijke invloed uit te oefenen. Uiteraard komt de OR bij reorganisaties advies- en vaak ook instemmingsrecht toe.
Meer weten over de ondernemingsraad 2024? Of heeft u een andere juridische vraag? Neem dan direct contact met ons op.
