WHOA updates

WHOA-regeling steeds vaker ingezet

In februari 2021 begeleidde GMW advocaten het eerste WHOA-akkoord van Nederland. Het heeft sindsdien nog een poos geduurd voordat de regeling aan populariteit won. Intussen gebruiken steeds meer bedrijven de WHOA. Dat is ook begrijpelijk. De corona-steunmaatregelen zijn geëindigd en veel ondernemingen dreigen failliet te gaan als gevolg van een (te) hoge schuldenlast.

De WHOA is een ingewikkelde regeling. De rechter keurt een akkoord alleen goed, als aan alle wettelijke vereisten is voldaan. Het vereist dan ook deskundige begeleiding van een ervaren WHOA-advocaat. Als een van de weinige advocatenkantoren in Nederland, heeft GMW advocaten intussen ruimte ervaring opgedaan in WHOA-trajecten, onder meer als begeleider van vele ondernemingen die een akkoord aanbieden, als advocaat van de aandeelhouder van ADO Den Haag die in een WHOA-traject onteigend dreigde te worden, als door de rechtbank benoemde onafhankelijke expert, en als advocaat van een financier, verhuurder en lease-maatschappij, en een leverancier van Big Bazar. Onze ervaring in WHOA-zaken strekt uit van horeca, leisure (sport, kunst), automotive, zakelijke dienstverlening, groothandels, detailhandel, e.a. Daarnaast zijn wij betrokken bij rechtszaken over principiële vraagstukken over de WHOA, zoals de ongeldigheid van het UWV-beleid, de rol van “levensvatbaarheid” in WHOA-trajecten, regresvorderingen van banken na een geslaagde sanering, e.a.

De ontwikkelingen op het gebied van de WHOA gaan snel. Hieronder leest u meer over de laatste WHOA updates.

---

Weekoverzicht WHOA-rechtspraak 20 maart 2025

Lagere rechtbank-kosten voor WHOA-zaken

Op 18 maart 2025 heeft de Minister van Justitie een wetsvoorstel ingediend bij de Tweede Kamer dat strekt tot verlaging van de griffierechten in WHOA-zaken.

De voorgestelde wijzigingen zien op het verlagen van de kosten die de rechtbank in rekening brengt bij het doen van verzoeken onder de WHOA-regeling. De huidige hoogte van deze kosten staat een effectieve toegang tot de WHOA in de weg, en daarmee aan succesvolle herstructureringen. De verlaagde financiële drempels dragen bij aan verbeterde toegang tot de rechter voor levensvatbare MKB bedrijven in financiële moeilijkheden die met toepassing van een herstructurering onder de WHOA een faillissement kunnen afwenden.

De belangrijkste wijzigingen uit het wetsvoorstel zijn:

• Het griffierecht voor het indienen van een homologatieverzoek wordt aanzienlijk lager. De wetgever knoopt voortaan aan bij het tarief dat geldt voor de laagste categorie bij de rechtbank. In 2025 leidt dit bij indiening van een homologatieverzoek tot een vermindering van de verschuldigde griffierechten van € 6.861 naar € 714.
• Bij meerdere verzoeken aan de rechtbank in één WHOA-procedure, zoals in akkoorden in concern-verband, worden de voor de verschillende verzoeken verschuldigde griffierechten verrekend met elkaar, wat tot lagere totale kosten leidt.
• Voor schuldeisers die een verzoek tot afwijzing van een homologatieverzoek is de hoogte van hun vordering niet meer doorslaggevend voor het bepalen van de verschuldigde griffierechten. Zij betalen voor afwijzingsverzoeken voortaan hetzelfde tarief als de onderneming die het homologatieverzoek doet.

---

Weekoverzicht WHOA-rechtspraak 28 februari 2025

Rechtbank Den Haag 21 februari 2025, ECLI:NL:RBDHA:2025:3043

Homologatie van een WHOA-akkoord. Een onderneming die zich bezighoudt met data-gedreven onderzoek heeft een akkoord aangeboden aan drie partijen: de verhuurder met het voorstel tot (substantiële) verlaging van de huur door afstoten van een deel van het pand, Belastingdienst en UWV. Verhuurder en Belastingdienst stemmen in, UWV stemt tegen. Via een StAK hebben werknemers cumulatief preferente aandelen. Omdat daarop nooit is uitgekeerd, staat er een vordering van € 632.000,- in de boeken. Het betreft echter een die pas ontstaat zodra er recht is op winstuitkering, hetgeen in de huidige situatie niet het geval is. Daarvan uitgaande ligt het voor de hand dat de houder van cumulatief preferente aandelen buiten het akkoord is gehouden. De klassenindeling voldoet daarom aan de vereisten van art. 374 Fw.

Rechtbank Noord-Nederland 13 februari 2025, ECLI:NL:RBNNE:2025:673

Afwijzing verzoek afkoelingsperiode. Een onderneming die zich bezighoudt met uitlening van personeel zit in financieel zwaar weer, en vraagt een afkoelingsperiode om een liquidatieakkoord voor te kunnen bereiden. Tijdens de mondelinge behandeling van het verzoek blijkt (pas) dat alle inkomsten uit de bedrijfsactiviteiten zijn verpand aan een financier. De onderneming heeft de financiering echter niet betrokken bij het verzoek tot afkoeling, zodat die niet tegen de financier werk, en zij haar pandrecht gewoon kan uitwinnen. Daarmee is voor de rechtbank niet duidelijk dat de onderneming gedurende het WHOA-traject de lopende verplichtingen kan blijven voldoen.

Ten tweede heeft de onderneming niet duidelijk gemaakt dat er een duidelijke meerwaarde (een duidelijke plus, zoals intussen vaste rechtspraak is) zit aan het voor te bereiden liquidatieakkoord. De stelling van de onderneming dat bij een akkoord kosten van een curator worden bespaard, is daarvoor te algemeen. Ook al omdat de onderneming geen gegevens heeft verstrekt over de te genereren opbrengsten buiten faillissement, waardoor een vergelijking niet te maken valt.

---

Weekoverzicht WHOA-rechtspraak 21 februari 2025

Rechtbank Rotterdam 21 januari 2025, ECLI:NL:RBROT:2025:1567

Homologatie van een WHOA-akkkoord

Een sportorganisatie (een hockeyclub) kampt met een te hoge schuldenlast van in totaal €1.900.000,- als gevolg van 1) de bouw van een nieuw sportcomplex en 2) te hoge uitgaven in verband met een kampioensjaar. Omdat herfinanciering niet is gelukt, bij de organisatie haar gezamenlijke schuldeisers een saneringsakkoord aan. Dat voorstel houd in betaling van 74% van alle schulden over een termijn van 9 jaar. Van alle 136 concurrente crediteuren stemmen er 118 voor het akkoord (73% van de schuldpositie). De Belastingdienst is geen betrokken crediteur.

In de homologatie-procedure zijn er geen tegenstemmende crediteuren die een beroep op een afwijzingsgrond doen. De rechtbank loopt alle WHOA-criteria af en constateert dat er geen afwijzingsgrond zich voordoet.

 

Rechtbank Amsterdam 13 februari 2025, ECLI:NL:RBAMS:2025:903

Beschikking toewijzing verzoek verlenging afkoelingsperiode InterCement Financial Operations BV.

Ten aanzien van InterCement was op 31 juli 2024 een afkoelingsperiode gelast voor de duur van vier maanden met benoeming van een observator. Eerder had de rechtbank een verzoek tot intrekking hiervan al afgewezen.

InterCement maakt onderdeel uit van een internationale groep, met zwaartepunt in Brazilie. De Nederlandse WHOA-procedure maakt daar onderdeel van uit. Ondanks het relatief lange tijdsverloop verlengt de rechtbank de afkoelingsperiode. InterCement heeft aangegeven uiterlijk op 10 februari 2025 een definitief akkoordvoorstel uit te sturen aan alle betrokken belanghebbenden, terwijl ook de eerder aangestelde observator voldoende op de hoogte wordt gehouden. Bovendien zou niet-verlengen van de afkoelingsperiode onnodig vooruitlopen op het internationale reorganisatie-proces, terwijl de meerwaarde voor crediteuren uit dat proces moet volgen.

 

Rechtbank Zeeland-West-Brabant 31 januari 2025, ECLI:NL:RBZWB:2025:524

Homologatie WHOA-akkoord ondanks gebrek in informatievoorziening

Een winkelketen met ruim 140 winkellocaties heeft haar crediteuren in zes klassen een WHOA-voorstel gedaan. Aan concurrente crediteuren wordt een uitkering van 20% aangeboden; aan de Belastingdienst 21,9%, en de gezekerde financier 75%. De totale akkoordwaarde is ruim € 10 miljoen.

Het akkoord wordt door 5 klassen unaniem aangenomen. In de klasse concurrente crediteuren stemt slechts 54% voor, zodat dit een tegenstemmende klasse is.

Er zijn geen crediteuren die op een afwijzingsgrond een beroep doen, en de rechtbank loopt de ambtshalve afwijzingsgronden af. Daarvoor oordeel de rechtbank onder meer dat de aanwezigheid van een positief eigen vermogen niet van betekenis is; ondanks dat kan een onderneming immers toch niet in staat zijn op termijn aan haar betalingsverplichtingen te voldoen. Verder constateert de rechtbank een gebrek in de informatievoorziening aan de crediteuren, doordat informatie over de vereffeningswaarde van activa van derden, waaronder door concernvennootschappen verstrekte garanties, ontbrak. Dit leidt echter niet tot afwijzing van de homologatie, omdat de rechtbank constateert dat de overige crediteuren niet anders zouden hebben gestemd, als zij de ontbrekende informatie wel zouden hebben gehad.

 

---

Nieuw beleid UWV over NOW-schulden bij WHOA-trajecten – 1 maart 2023

Na de uitspraak van de Rechtbank Amsterdam van 1 februari 2023 (zie de vorige WHOA-update), waarin is bepaald dat het een wettelijke basis ontbrak aan het oude beleid van UWV, heeft het UWV haar WHOA-beleid voor NOW-schulden aangepast. Het nieuwe beleid is in lijn met de uitspraak van de rechtbank: het bedrag aan NOW-schulden die meetellen in een WHOA-traject, is gelijk aan de geschatte netto-schuld. Er zijn drie situaties te onderscheiden:

• De definitieve NOW-subsidie is reeds vastgesteld. De hoogte van de NOW-schuld is dan het totaal van alle bedragen die de onderneming moet terugbetalen, conform de defenitieve berekening.
• De tegemoetkoming NOW is nog niet definitief berekend over alle aanvraagperiodes die in het akkoord worden betroken. Over deze aanvraagperiodes dienen de bedragen van de ontvangen voorschotten in het akkoord opgenomen worden als schatting. De NOW-schuld is dan het totaalbedrag van de volgende bedragen:

1. de ontvangen voorschotten over de aanvraagperiodes die nog niet zijn vastgesteld worden als schatting opgenomen, en
2. de bedragen die zijn vastgesteld in de definitieve berekening over de aanvraagperiodes die al wel zijn vastgesteld.

• Er kan ook voor gekozen worden om de ontvangen voorschotten niet in het akkoord op te nemen. In dat geval moet de definitieve berekening alsnog worden aanvragen.

---

Rechtbank beantwoordt WHOA-vragen over bankgarantie en NOW – 1 februari 2023

Op verzoek van GMW advocaten (in samenwerking met mr Jacobine van den Dolder en Hermes Advisory) heeft de Rechtbank Amsterdam enkele belangrijke vragen over de werking van de WHOA beantwoord.

Wij staan een landelijke keten bij, die hoopt met een WHOA -akkoord haar schulden te saneren en werkgelegenheid te behouden voor alle werknemers, zodat zij een financieel gezonde toekomst tegemoet kan zien. Op 1 februari 2023 heeft de rechtbank uitspraak gedaan op vragen die wij hebben gesteld over belangrijke onderdelen van het aan te bieden akkoord.

1. Het UWV dient voor nog niet vastgestelde NOW-periodes tot de stemming te worden toegelaten voor de geschatte netto vordering. Een wettelijke basis ontbreekt voor het beleid van het UWV, op basis waarvan zij de subsidierelatie geheel en al wil beëindigen en alle NOW-voorschotten over periodes die nog niet zijn vastgesteld terugvordert, zodra haar vordering meegaat in WHOA akkoord. Ook voor NOW-periodes die nog niet zijn vastgesteld, en waarvoor de onderneming nog geen vaststellings-aanvraag heeft gedaan, moet zo accuraat mogelijk de netto positie worden berekend.
2. Banken die na homologatie van het WHOA-akkoord aan een verhuurder een bankgarantie uitbetalen, mogen de hieruit voortvloeiende regresvordering niet verhalen bij de onderneming. Ook niet als de bank zekerheden heeft voor deze regresvordering, zoals verpande saldi op een bij de bank aangehouden rekening van de onderneming. Het regresverbod van artikel 370 lid 2 Fw staat daar aan in de weg.
3. Een vordering van de onderneming tot uit- of nabetaling van TVL-subsidie is niet verpandbaar, en is dus geen onderdeel van de preferente positie van een pandhouder. Deze vorderingen zijn dus ‘vrij’ actief van de onderneming, die als onderdeel van de liquidatie- en reorganisatiewaarde verdeeld dient te worden onder alle schuldeisers.

Een uitspraak met grote impact voor de WHOA- en huurpraktijk, maar zeker ook voor de onderneming in kwestie.

---

Aanpassing Faillissementswet – 25 november 2022

Ter uitvoering van de Europese Richtlijn Herstructurering, wordt de Faillissementswet aangepast.

De Herstructureringsrichtlijn verplicht EU-lidstaten om er voor te zorgen dat

1. ondernemingen in financiële moeilijkheden toegang hebben tot een doeltreffend preventief herstructureringsstelsel dat de mogelijkheid biedt insolventie te voorkomen;
2. natuurlijke personen die een handels-, bedrijfs-, ambachts- of beroepsactiviteit uitoefent (ondernemers dus), een tweede kans kan krijgen in de vorm van een kwijtschelding van zijn schuld; en
3. procedures inzake herstructurering, insolventie en kwijtschelding van schuld efficiënter worden en daardoor minder lang duren.

De Implementatiewet is op 1 november 2022 door de Tweede Kamer aangenomen, en op 22 november 2022 door de Eerste Kamer. De wet bevestigt dat de WHOA, die sinds 1 januari 2021 van kracht is, geldt als de implementatie van de herstructureringsrichtlijn in Nederland. Daarnaast zijn enkele wijzigingen in de Faillissementswet doorgevoerd. De belangrijkste wijzigingen zijn:

• er worden wettelijk eisen gesteld aan de opleiding en deskundigheid van insolventiefunctionarissen (curatoren, bewindvoerders, herstructureringsdeskundigen en observatoren);
• de procedure voor aanstelling van deze functionarissen moet duidelijk, transparant en rechtvaardig zijn;
• in surséances van betaling dient standaard een rechter-commissaris te worden benoemd (wat in de praktijk al gebeurt).

Tot slot is een wijziging in de Wet op de Ondernemingsraden doorgevoerd. Als een accountantsverklaring bij de jaarrekening van een onderneming een negatieve verklaring (een verklaring betreffende materiële onzekerheden die verband houden met gebeurtenissen of omstandigheden die gerede twijfel kunnen doen rijzen of de rechtspersoon zijn werkzaamheden voort kan zetten) inhoudt, de accountant deze negatieve verklaring onverwijld aan de ondernemingsraad moet zenden. Doel hiervan is om de ondernemingsraad beter in staat te stellen de economische situatie van de onderneming te beoordelen, wat er toe moet leiden dat de ondernemer het overleg over zijn financiële positie met de ondernemingsraad tijdig opstart.

De wijzigingen gaan naar verwachting in per 1 januari 2023.

---

Rechtbank beantwoordt veel WHOA-vragen – 7 juni 2022

Op verzoek van GMW advocaten (in samenwerking met mr Jacobine van den Dolder) heeft de Rechtbank Midden-Nederland enkele belangrijke vragen over de werking van de WHOA beantwoord:

• hoofdelijke vordering moet voor het volledige bedrag worden meegenomen in verbonden akkoorden van groepsmaatschappijen;
• consignatie-voorraad valt niet onder het pandrecht van de bank;
• crediteuren hebben geen recht op cash-out als zij in faillissement geen uitkering kunnen verwachten; de vraag of een bancair financier recht heeft op cash-out waarbij haar concurrente positie wel in the money is, blijft onbeantwoord;
• het is niet toegestaan binnen één klasse onderscheid te maken in de wijze van uitkering;
• kleine (dwang-)crediteuren mogen buiten het akkoord blijven, ook als zij (slechts) een concurrente positie hebben;
• juridisch gerechtigden op vorderingen dienen te stemmen op het WHOA-akkoord, niet de economisch gerechtigde pandhouder.

De uitspraak van de rechtbank is hier te lezen.

---

Samenwerking Horeca Herstelt en GMW advocaten voor horecaondernemers! – 17 mei 2022

 Horeca Herstelt begeleidt horecaondernemers met het saneren van hun schuldenlast die zij tijdens en voorafgaand aan de coronacrisis hebben opgebouwd. Dit is een initiatief van een team van professionele horeca adviseurs en herstructureringsexperts met ervaring in het begeleiden van schuldenreductie voor het Nederlandse MKB. Horeca Herstelt heeft tot doel de horecasector bewust te maken van de mogelijkheden om corona schulden te saneren zodat zij weer door kunnen.

Door de hoge mate van automatisering kan het schuldsaneringstraject kostenefficiënt worden uitgevoerd. Deze samenwerking is een allround oplossing tussen zeer ervaren en professionele partijen die één doel hebben: u begeleiden in dit proces zodat u hierna zo snel mogelijk weer door kunt gaan met waar uw hart ligt: ondernemen!

Horeca Herstelt helpt horecaondernemers daarbij door het opstellen van een schuldeisersakkoord met hun schuldeisers en de Belastingdienst. Daarvoor staan diverse juridische herstructureringsinstrumenten ter beschikking en ook hanteert de Belastingdienst in 2022 tijdelijk een ruimhartig beleid voor het saneren van belastingschulden.

Horecaondernemers die deze hulp willen inschakelen kunnen zich aanmelden via het contactformulier op horecaherstelt.nl.

Wilt u meer informatie of heeft u vragen over dit onderwerp? Neem dan gerust contact met ons op.

---

Belastingdienst gaat coulant om met saneringsakkoorden – 31 maart 2022

Op 31 maart heeft de Belastingdienst haar medewerkers de instructie gegeven om coulant om te gaan met de beoordeling van saneringsverzoeken. Kern van de instructie is: bij twijfel instemmen met het een saneringsakkoord. Deze instructie sluit aan bij de coulante omgang van de fiscus met corona-schulden. Met deze instructie zal de Belastingdienst sneller instemmen met een akkoord. De instructie is tijdelijk, en het is niet duidelijk voor hoe lang die geldt. Uiteraard zal de Belastingdienst alleen instemmen met voorgestelde akkoord, als die aan alle vereisten voldoet, en voorzien is van 1) een positieve beoordeling van de levensvatbaarheid van de onderneming, 2) een liquiditeitsprognose voor de komende 24 maanden, en een afdoende verklaring voor het ontstaan van de financiële problemen.

---

Pensioenschulden kunnen niet gesaneerd in een WHOA-traject – 25 februari 2022

De schulden die een onderneming heeft aan een bedrijfstakpensioenfonds kunnen niet gesaneerd worden in een WHOA-akkoord. Dat heeft de Hoge Raad op 25 februari 2022 geoordeeld. De vorderingen tot betaling van achterstallige pensioenpremies kwalificeren als vorderingen van werknemers, die door de wetgever zijn uitgesloten van de WHOA. Het kan hierbij gaan om hele grote bedragen die vaak een significant deel van de schuldpositie van de onderneming uitmaken. Het gevolg van de uitspraak van de Hoge Raad is dat het reorganiserend vermogen van een WHOA-regeling danig is beperkt. Een onderneming met schulden aan het pensioenfonds zal nu eerder genoodzaakt zijn faillissement aan te vragen, met alle gevolgen van dien voor – onder meer – werkgelegenheid. Het arrest van de Hoge Raad is hier te lezen.

---

Belastingdienst ziet tijdelijk af van dubbel uitkeringspercentage – 20 december 2021

Deze instructie van de Belastingdienst komt bovenop de al eerder aangekondigde versoepeling van haar opstelling ten opzichte van WHOA-trajecten. In de periode van 1 augustus 2022 tot 30 september 2023 kunnen ondernemers in een WHOA-akkoord de Belastingdienst hetzelfde uitkeringspercentage aanbieden als gewone (concurrente) schuldeisers. Hiermee wordt dus tijdelijk afgeweken van de regel dat de Belastingdienst altijd het dubbele percentage moet ontvangen ten opzichte van andere schuldeisers. Dit maakt de mogelijkheden om een succesvol WHOA-akkoord aan te bieden nog groter.

---

Meer informatie?

Heeft u een vraag? Neemt u dan gerust contact met ons op.