21 oktober 2024
Samenleven zonder contract; wat moet u weten?
Ongetrouwd samenleven zonder een samenlevingscontract (“informeel samenleven”) is steeds gebruikelijker in Nederland.
Lees meer
1 maart 2024
15 jaar ouderschapsplan
Deze maand bestaat het (verplichte) ouderschapsplan maar liefst 15 jaar. Na een echtscheiding of ontbinding van een geregistreerd partnerschap heeft u er zeker één nodig als u samen minderjarige kinderen heeft. Een ouderschapsplan is ook verplicht wanneer u alleen een relatie heeft gehad en sprake is van gezamenlijk ouderlijk gezag.
Je scheidt als partners, maar niet als ouders; dat blijf je voor het leven. De wetgever heeft met het ouderschapsplan scheidende ouders op het juiste pad willen zetten naar een betere samenwerking tussen ouders na een echtscheiding. Wat is ook alweer een ouderschapsplan? Voor wie is het verplicht? Wat moet er eigenlijk in staan en waar moet u op letten? In deze blog leest u er meer over.
Wat is een ouderschapsplan?
Sinds 1 januari 1998 loopt het gezamenlijk ouderlijk gezag na een echtscheiding automatisch door. Tot die tijd moest de rechter een beslissing nemen over het ouderlijk gezag. Meestal ging het ouderlijk gezag bij een scheiding dan naar één van de twee ouders. Het ouderlijk gezag bij één ouder werd steeds meer als onwenselijk gezien. Het paste niet meer bij de maatschappelijke tendens naar een meer gelijkwaardig ouderschap. Maar met het gezamenlijk ouderlijk gezag ontstond een enorme toename in conflicten. Tijdens de relatie zijn ouders het meestal met elkaar eens, na een relatiebreuk vaak minder. Om rechtszaken over de kinderen na een scheiding te verminderen, werd het ouderschapsplan in het leven geroepen. Een ouderschapsplan is een document waarin scheidende ouders afspraken opnemen over de zorg en opvoeding voor de kinderen ná de scheiding.
Voor wie is het verplicht?
Alle ouders die samen het ouderlijk gezag uitoefenen over hun kinderen, moeten een ouderschapsplan opstellen als zij de relatie met elkaar beëindigen. Het maakt niet uit of het gaat om een huwelijk, geregistreerd partnerschap of verbreking van de relatie. Zolang beide ouders het ouderlijk gezag hebben, zullen zij met elkaar om de tafel moeten om tot een ouderschapsplan te komen. Om een huwelijk of geregistreerd partnerschap te ontbinden, zijn ouders zelfs verplicht om een ouderschapsplan te maken vóórdat ze naar de rechter gaan. Een rechter zal het scheidingsverzoek namelijk niet in behandeling nemen als de afspraken over de kinderen nog ontbreken. Alleen in uitzonderlijke gevallen ziet de rechter het achterwege laten van een ouderschapsplan door de vingers. In dat geval zal de rechter zelf een beslissing nemen over de belangrijkste onderdelen met betrekking tot de kinderen.
Wat staat erin?
Behoudens afspraken over het ouderlijk gezag, kun je in principe elke afspraak in een ouderschapsplan opnemen, zolang je het maar met elkaar eens bent. Wel zijn er vier verplichte onderdelen die in elk ouderschapsplan moeten terugkomen:
- Een zorgregeling: wanneer zijn de kinderen bij wie;
- De verdeling van de kosten van de kinderen (kinderalimentatie);
- Hoe u elkaar informeert over de kinderen en samen over hen beslissingen neemt;
- Hoe u de kinderen heeft betrokken bij het maken van het plan.
Verder kunt u denken aan afspraken over huisregels, social media, zak- en kleedgeld, omgaan met familieleden, verjaardagen, het begeleiden van doktersafspraken, huiswerk, etc. Wat u beiden fijn vindt om vast te leggen, kan erin. Kijk wel uit voor te veel details. De kans op een conflict in de toekomst is groter als een ouderschapsplan te uitgebreid of te gedetailleerd is.
Betrekken, maar niet belasten
Welke afspraken u ook maakt, probeer zo veel mogelijk te achterhalen wat de kinderen ervan vinden. Kinderen die betrokken worden bij de echtscheiding zijn vaak veel beter in staat met de scheiding om te gaan. Ze vinden het dan meestal ook makkelijker om de plannen en afspraken te accepteren. Ook als ze die zelf misschien wat minder leuk vinden. Het is verplicht om in het ouderschapsplan op te nemen hoe u de kinderen heeft betrokken. De mate van betrokkenheid moet passen bij de leeftijd van het kind. Let ook op dat u de kinderen weer niet té veel meeneemt in het proces. Meedenken is iets anders dan je zin krijgen. Sommige kinderen vinden het lastig om met grote volwassenonderwerpen om te moeten gaan. Er zijn ook kinderen die het gevoel krijgen te moeten kiezen voor de ene of de andere ouder. Bijvoorbeeld als hun mening wordt gevraagd bij het maken van een zorgregeling. Wees hier dus alert op en vraag hier desnoods (professionele) hulp bij.
Meer informatie
Heeft u vragen over het ouderschapsplan? Neem dan gerust contact met mij op. Als advocaat en tevens psycholoog kan ik met u meedenken en adviseren over mogelijke afspraken voor uw situatie.
