Ontslagbescherming voor klokkenluiders: geen onzin!

In 2023 is de Wet bescherming klokkenluiders in werking getreden. Deze wet beschermt werknemers die misstanden in een onderneming aan het licht brengen, anders gezegd: klokkenluiders. Klokkenluiders kunnen door deze wet niet zomaar worden ontslagen. De bescherming van klokkenluiders is recent opnieuw bevestigd in een uitspraak van de Rechtbank Midden Nederland.

De Klokkenluidersregeling

Een werknemer die te goeder trouw is en een redelijk vermoeden heeft van een misstand binnen het bedrijf waar hij werkt, kan dit melden. Dit kan intern of bij een externe organisatie. De werkgever is verplicht om hiervoor een interne klachtprocedure te hebben. De misstand die de klokkenluider wil melden, moet het maatschappelijk belang dienen. Een schending van het Unierecht wordt ook als misstand gezien. Een voorbeeld is een gevaar voor de volksgezondheid of veiligheid van personen. Een individueel arbeidsconflict is geen misstand.

De werknemer moet een redelijk vermoeden hebben dat de feiten juist zijn. Dit betekent dat het redelijke vermoeden, met documenten, onderbouwd moet worden. Tijdens en na het doen van deze melding mag de werknemer niet benadeeld worden. Een vorm van benadeling is ontslag van de klokkenluider. Een onredelijk ontslag van de klokkenluider wordt voorkomen met dit benadelingsverbod. De werkgever moet bewijzen dat een eventuele benadeling geen verband houdt met de melding van een misstand.

Bescherming tegen ontslag

Onlangs wilde een bekende Nederlandse bakfietsfabrikant zijn monteur ontslaan. Deze monteur zou ‘conflicten’ veroorzaken en ‘escalerend’ optreden op de werkvloer. De fabrikant wilde deze werknemer ontslaan op grond van verwijtbaar handelen van de werknemer en een verstoorde arbeidsrelatie. Het gedrag van de werknemer op de werkvloer was verslechterd: hij zou schreeuwen en dreigende taal gebruiken op de werkvloer. Hij zou zich tevens ten onrechte voordoen als ‘klokkenluider’, aldus de fabrikant.

De monteur voerde verweer. Hij stelde slecht te worden behandeld, juist omdat hij ernstige misstanden aankaartte. De bakfiets die zijn werkgever op de markt brengt, was niet veilig genoeg. De monteur meldde dit meermaals bij zijn leidinggevenden. Dit mocht niet baten. Met zijn meldingen werd niets gedaan en de monteur werd weggezet als ‘moeilijke’ werknemer.

De werkgever stapte vervolgens naar de rechter en verzocht om ontbinding van de arbeidsovereenkomst, maar de rechter gaat hier niet in mee. Volgens de rechter werd de monteur ontslagen, omdat hij misstanden over de veiligheid van de bakfiets heeft aangekaart. Met een beroep op de Klokkenluidersregeling wordt de monteur tegen ontslag beschermd. De ontbinding van de arbeidsovereenkomst gaat niet door en de bescherming van de klokkenluider is – opnieuw – een feit.[1]

Tot slot

De Klokkenluidersregeling verplicht werkgevers om een interne klachtprocedure in te stellen, zodat werknemers misstanden aan de kaak kunnen stellen. Brengt de werknemer vervolgens een misstand aan het licht, dan wordt de werknemer beschermd tegen ontslag. In een recente uitspraak van de Rechtbank Midden-Nederland is dit recht van de werknemer maar weer eens bekrachtigd.

Meer informatie?

Heeft uw organisatie nog geen klokkenluidersregeling die aan de Wet bescherming klokkenluiders voldoet of heeft u andere vragen over het ontslag van werknemers? Neem dan gerust contact met mij op.

[1] Rechtbank Midden-Nederland, 5 maart 2024, ECLI:NL:RBMNE:2024:1257.