Respecteren van medezeggenschapsrechten

Aan de hand van recente rechterlijke uitspraken over de vastgelopen relatie tussen de ondernemingsraad van Rijkswaterstaat en de bestuurder van Rijkswaterstaat, ligt ik dat toe. Bottom line is dat het soms voor een OR wenselijk of noodzakelijk is om naar de rechter te stappen om te proberen uitholling van medezeggenschapsrechten te voorkomen.

Procederen op grond van artikel 28 WOR

In een rechtszaak uit 2023 stelde de OR de onjuiste toepassing van de Leidraad Roosterdiensten bij Rijkswaterstaat aan de orde. Dat deed de OR via artikel 28 WOR in samenhang met artikel 36 WOR (de algemene geschillenregeling). De rechter in Utrecht ging mee in die door de OR gekozen grondslag voor de procedure. In dat artikel 28 WOR is de zorgtaak voor de OR neergelegd. De OR bevordert kortweg de naleving door de ondernemer van voorschriften op het gebied van arbeidsvoorwaarden, arbeidsomstandigheden en arbeidstijden. Aan die controlerende en stimulerende taak koppelde de rechter dus een aparte procesbevoegdheid van de OR in het geval de ondernemer zijn zorgtaken niet naleeft. Dit biedt de OR dus een uitbreiding van de mogelijkheid om een procedure te starten.

Procederen op grond van artikel 27 WOR

In de volgende procedure over de roosters bij Rijkswaterstaat in 2024, die plaatsvond op grond artikel 27 WOR (instemmingsrecht), had de rechter de indruk dat de OR de procedure vooral gebruikte om er voor te zorgen dat Rijskwaterstaat de rol van de OR serieuzer zou nemen, om zo uitholling van de medezeggenschap te voorkomen. Dat liet onverlet dat de rechter de vordering van de OR wel in behandeling nam. Maar de verzoeken van de OR om voor recht te verklaren dat sprake is van instemmingsplichtige besluiten, althans om voor recht te verklaren dat de OR terecht de nietigheid van de vastgestelde roosters heeft ingeroepen, wees de rechter op 15 maart 2024 af.

Medezeggenschapsrechten respecteren

Aan het slot van de uitspraak van 15 maart 2024 benoemt de kantonrechter nog een aantal belangrijke uitgangspunten voor medezeggenschap, die OR en bestuurder in acht moeten nemen voordat tot een procedure wordt besloten:

• Om zijn medezeggenschapsrechten uit te kunnen oefenen moet de OR tijdig en volledig worden geïnformeerd en deze taak moet de ondernemer seriues nemen;
• Anderzijds zit de OR niet op de stoel van de bestuurder;
• Partijen dienen elkaars verantwoordelijkheden te respecteren.
• Worden de medezeggenschapsrechten niet voldoende gerespecteerd, dan kan de OR op verschillende gronden naar de rechter stappen.

Meer informatie

Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel? Of wilt u advies in verband met een soortgelijke kwestie? Neem dan gerust contact met ons op.

Deze blog is een bewerking van het artikel ‘OR Rijkswaterstaat daagt bestuurder drie keer in 1 jaar’, verschenen OR/net in april 2024.